با اسـتفاده از QFD ضـمن بهبـود کیفیـت محصـول امکـان کاهش زمان و هزینه تولید نیز بوجود میآید. در محیط پـرتلاطم و رقابتی امروز، سازمانهایی در عرصه رقابت پیشرو خواهند بـود که در برآوردن نیازها و خواسته های مشتریان گـوی سـبقت را از سایر رقبای بـازار برباینـد. مشـتری و مشـتری مـداری از جملـه مباحث پر اهمیت و از موضوعات جالب توجه در ادبیات مـدیریت است. بنا به تعریفی که از یوجی آکائو۳ بنیانگذار روش QFD بیان شده، QFD متـرجم نیازهـا و انتظـارات مشـتری در قبـال یـک محصول است که تبدیل به ویژگیهای محصول میگـردد؛ هـدف از اجرای QFD برآورده کردن خواستههای مشتری در قالب شی
ای ملموس است به طوری که بتواند مطلوبیت مورد نظر مشتری را به وی ارائه دهد.[۵] در تعریفی دیگر که پیـتمن۴ و همکـاران ارائه نمودند؛ گسـترش عملکـرد کیفیـت، یـک سیسـتم تضـمین کیفیت است که در به وضوح شنیدن صدای مشتری به ما کمـک مینماید و همچنین با استفاده از این فرآینـد از گسـترش کـالا و خدمات اطمینان حاصل میشـود.[۷] در تعریـف دیگـری کـه از اسپراش۵ ارائه شد، به مشارکت اعضاء نیز تاکید شـده اسـت؛ بـه این صورت که QFD سیستمی است که از آن برای طراحی کـالا یا خدمات بر مبنای خواستههای مشتری و همه اعضـای سـازمان تولید کننده استفاده میشود
ایجاد رضایت در مشتریان و حتی بـه شـوق درآوردن آنهـا از کیفیت محصـولات و خـدمات، در مرحلـه اول نیازمنـد شـناخت نیازها و خواسته های آنهـا و سـپس انتقـال ایـن خواسـته هـا بـه موقعیتی اسـت کـه محصـولات و خـدمات تولیـد مـیشـوند
همیشه انتظارات مشتریان با توجه به رشد روز افزون علم بالاست و منابع بسیاری از سازمانها محدود است. همچنین اگـر در نظـر گرفتن و دخیل کردن صدای مشتری در محصول لحاظ شود، نـه تنها سود چندانی عاید سازمان نمیشود، بلکه سازمان را در مسیر ورشکستگی قرار میدهد. بنابراین سازمانها برای تولید محصـول نهـایی خـود، نیازمنـد آشـکار سـازی خواسـتههـای مشـتریان و محدودیتهای پیش روی خود هستند. خانـه کیفیـت بـه عنـوان مهمترین بخش QFD، میتواند خواستههای مشتری را با ویژگی
های فنی مرتبط سازد. بنابراین، برای در نظر گرفتن خواستههای مشتریان در محصول نهایی از ماتریس QFD اسـتفاده مـیشـود
این مقاله به دنبال آن است که علاوه بر نیازمندیهای مشـتریان، محـدودیتهـای پـیش روی تولیدکننـدگان ایــن صــنعت را در طراحی محصولات وارد نماید. مسلم است که استفاده از مـاتریس QFD سنتی نمیتواند پاسخگوی این امر باشد. لذا از مدل DEA
برای انجام این مساله استفاده میشود. علت پذیرش گسترده این روش نسبت به سایر روشها، امکان بررسی روابط پیچیده و اغلب نامعلوم بین چنـدین ورودی و چنـدین خروجـی (معمـولا انـدازه ناپذیر) است که در این فعالیتهـا وجـود دارد. ایـن روش امکـان نگرش به فعالیتهایی که در گذشته به روشهای دیگـر ارزیـابی شدهاند را فراهم مینماید.[۳] در این تحقیق برای برآورد اهمیـت نسبی الزامات طراحـی محصـول در صـنعت کاشـی و سـرامیک، هنگامی که نیازمند دخیـل نمـودن نیازمنـدیهـای مشـتریان و محدودیتهای پـیش روی تولیدکننـدگان اسـت، از مـدل DEA
استفاده میشود. در زمینه ادبیات موضوع و کاربرد ایـن دو مـدل در بخشهای مختلف صنعت مقالات متعدد و گسـتردهای وجـود دارد. ابتدا شرح مختصری از ادبیـات موضـوع ایـن دو روش ارائـه میگردد و در ادامه، در مورد روش تلفیق این دو مدل و چگونگی کاربرد آن در صنعت کاشی و سرامیک بحث خواهد شد
عمده ترین روش برای برقراری ارتبـاط سـازمان بـا مشـتریان عبارت است از: رفتن به محـل واقعـی مصـرف محصـول و انجـام مصاحبه، ارسال پرسشنامه، کارت های اظهـارنظر نصـب شـده بـر روی محصول، پیگیری شکایت مشـتریان و ایجـاد خطـوط تلفـن رایگـان. QFD در اصـل وسـیلهای بـرای جمـع آوری و تجزیـه و تحلیل صدای مشتری جهت توسعه محصولات با کیفیت مطابق و یا حتی فراتر از انتظـارات مشـتری معرفـی شـده اسـت۱] و
شناسایی و درک خواستهها، انتظارات و نیازمندیهای مشـتریان، از جمله مراحل انجام پروژه QFD است. برای درک بهتر خواسـته مشتری خود به محل استفاده از محصول بروید، نحوه اسـتفاده از محصول را مشاهده، لمس و خلاصه آنکه مدتی را همراه مشتریان خود و همانند آنها زندگی نمایید. اولین گـام بـرای بررسـی یـک پروژه QFD شناسایی مشتریان محصول است که شـامل تمـامی افراد حقیقی و حقوقی متاثر از ویژگیهای محصول است. این کـار از طریــق مصـاحبه و تلفـن، گـزارش مراجــع قـانونی، شــکایات مشتریان و پرسشنامه از طریق تحقیقـات کمـی و کیفـی امکـان پذیر است. نیازها و انتظارات اساسی مشـتریان، جمـع آوری و در ماتریس خانه کیفیـت(HOQ)6 بکـار بـرده خواهـد شـد و بـدین وسیله ندای مشتری حاصل میشـود. در نهایـت نظریـههـایی در
مورد ندای آینده مشتریان تعیـین مـیگـردد.[۴] سـاختار خانـه کیفیت با اعمـال تقاضـای مشـتریان آغـاز مـی شـود کـه اغلـب (WHATs) نامیده میشود که صدای مشتری یـا مشخصـههـای کیفیت نیز نامیده میشود. این لیسـت معمـولا شـامل تحقیقـات کیفی از بازار است. خواستهها و نیازمندیهای مشتری به صـورت کلمه بـه کلمـه در سـتون (VOC) قیـد مـیشـود. ثبـت دقیـق مکالمات مشتری به صورت زیر از اهمیت ویژهای برخوردار است